Een boete, een taakstraf, een gevangenisstraf, Tbs-kliniek, levenslange opsluiting of de doodstraf. De straffen, die in allerlei maten toegepast kunnen worden, naar gelang iemand zich schuldig maakt aan een daad, dat zich bevindt in de bandbreedte van een lichte overtreding tot en met genocide.
Alvorens het predicaat schuldig te kunnen geven en daaropvolgend een juiste strafmaat te bepalen, blijkt eerstens een zeer complex en evenzo heikel proces doorlopen te moeten worden. Het maar al te vaak vermaledijde proces van ons rechtsbestel. Het proces van A tot en met Z, waarbij soms letters achterwege blijven en/of ongerijmde tekens tussen gemoffeld worden.
Er zal dus een vastgesteld wettelijk en gerechtelijk pad bewandeld moeten worden. Of het nu gaat om een kleine overtreding of om een heel groot misdrijf. Dat pad kan bewandeld worden door slachtoffers, daders, getuigen, 112-telefonisten, agenten, rechercheurs, criminaliteitsonderzoekers, psychologen, psychiaters, wetenschappers, misdaadverslaggevers, advocaten, officieren van justitie, procureurs generaal, media, misschien wel door jou en mij en mogelijk door velen meer.
Menigeen kan worden betrokken in een zaak en kan er in de bewijsvoering à charge of à decharge worden bijgedragen. Betrokkenen zijn allen mensen en kunnen in hun betrokkenheid mogelijk ook onderhevig zijn aan menselijk falen en/of ook aan “menselijk” corrumperen. Niets menselijks zal hen vreemd zijn. Aan het einde van dat pad moeten rechters tot een eindoordeel kunnen komen, teneinde ook te kunnen besluiten tot al dan niet een veroordeling en/of strafmaatregel. En voor zover bekend, meen ik, dat rechters ook mensen zijn.
We kennen allemaal het schitterend symbool verbonden aan het rechtsbestel, te weten Vrouwe Justitia. Een geblinddoekte Romeinse godin in een toga met in haar rechterhand een zwaard en in haar linkerhand een weegschaal. Het symbool bij uitstek van een onbevooroordeeld persoon, die alles eerstens goed zal afwegen, alvorens te komen tot een straf. Wat dus vereist wordt, is absolute integriteit en waarheidsgezindheid. Nu weten we, dat in de gerechtelijke behandeling van een overtreding of misdrijf, het menselijk falen en “menselijk” corrumperen behoorlijk gelardeerd kunnen zijn. Als zo’n zaak dan voorgeleid wordt bij de rechter, mag men hopen, dat deze man of vrouw zich ten eerste weet te manifesteren als een echte Vrouwe Justitia.
Kijk! En daar zit ‘m nou de crux. Het is schrikbarend te moeten vernemen in de media, dat er schandalig veel rechters door de mand zijn gevallen. Rechters, die de blinddoek afgedaan hebben, de weegschaal weg hebben gegooid en het zwaard in beide handen onbezonnen vastgehouden hebben. Niet mis te verstane factoren hebben daarin een rol gespeeld, zoals o.a. willekeur, belangenverstrengeling, gewin bij gemanipuleerde uitspraken en vele vormen meer van corruptie en scrupuleloosheid. Het lijdt noch twijfel, noch gerede twijfel, dat hierdoor het tanende gezag van de toga een feit is geworden. In de Romeinse godin kan niet meer worden geloofd.
En de term ‘gerede twijfel’ is feitelijk ook niet meer alleen inherent aan de oordeelsvorming vanuit alle bewijsvoeringen à charge en à decharge. Nee, gerede twijfel is zelfs sterk inherent aan alle deelnemers in de volledige rechtsgang van elke zaak. En zeker ook inherent aan de “zaakdienende” rechter(s). Feitelijk wordt het bijna onmogelijk te kunnen verwachten, dat het recht daadwerkelijk zal zegevieren, want aan gerede twijfel is nauwelijks meer te ontkomen. Zal gerede twijfel blijven zegevieren over het recht? Zal het zegevieren niet meer zijn dan verliezen? Wet en recht, wat niet meer zal zijn dan alleen maar geduldig papier? Aanschouw de wereld en ontdek de gerede twijfel!
Ter gelegenheid van Columnwedstrijd i.k.v. De nacht van Descartes:
– Thema: Het gezag van de toga
van Studium Generale (Universiteit Utrecht)
© pamlenez
08-09-2010
Geen opmerkingen:
Een reactie posten